हिमालमा “मुन” अभ्यास: विद्यार्थीमा कुटनिती र नेतृत्व विकास

दाङ,२७ मंसिर। दाङको तुलसीपुरमा रहेको हिमाल एकाडेमीमा तीन दिनसम्म संयुक्त राष्ट्रसंघको नमुना अभ्यास सञ्चालन भयो। जहाँ संयुक्त राष्ट्र संघसँग आबद्ध विश्वका थुप्रै देशहरूको प्रतिनिधित्व रह्यो।
विद्यार्थीहरूले फरक फरक मुलुकको प्रतिनिधित्व गरी कुटनीतिकको भूमिकामा उपस्थिति जनाए।

तीन दिनसम्म सञ्चालन भएको उक्त संयुक्त संघको नमुना संसद अभ्यासमा उनीहरूले मुलुकको राजनैतिक आर्थिक सामाजिक र सांस्कृतिक विषयलाई उठान मात्र गरेनन्। उनीहरुले मुलुकको शान्ति सुरक्षा र मानव अधिकारको विषयमा वकालत र बहस समेत गरे। तीन दिने उक्त अभ्यासले आफूहरूलाई विश्वसामु प्रत्यक्ष घुलमिल गराएको विद्यार्थीहरू बताउँछन्।

हिमालयकाडेमी कक्षा १० मा अध्ययनरत एलन ओलीले पाठ्यक्रममा रहेका विषयमा अध्ययन गरिएको भन्दा तीन दिने बसाई निकै अर्थपूर्ण र सार्थक रहेको बताए। तीन दिनको बसाइले विद्यार्थीहरूलाई आगामी तीन वर्षको सिकाई हासिल गराएको उनले जानकारी दिए।

यस अभ्यासमा रुस र युक्रेनको युद्ध समाधानका लागि आफुले विभिन्न पुस्तकालय,वेबसाईटका माध्यमबाट युद्धको कारण र यसको समाधाका बारेका सिक्ने,बुझ्ने र वकालत गर्ने अवसर प्राप्त गरेको बताए।

युएन वुमनको प्रतिनिधित्व गरेकी अर्पिता गुप्ताले यस अभ्यासमा बोल्ने क्षमताको विकास भएको बताइन्। कुनै विषयमा रहेर कसरी बहस गर्ने कुन कुन मुद्दालाई कसरी उठान गर्ने र ती मुद्दालाई कहाँ कुन निकाय समक्ष पेश गर्ने भन्ने विषयमा जानकारी प्राप्त भएको उनको भनाइ थियो।

राप्ती इन्जिनियरिङ कलेज घोराहीमा अध्ययनरत सुमन रोकाले मानव अधिकारको विषय कस्तो खालको हो? मानव अधिकारको विषयलाई संयुक्त राष्ट्रसङ्घले कसरी सम्बोधन गर्छ? संयुक्त राष्ट्रसङ्घ भनेको के हो? मानव अधिकारको विषयलाई कसरी उठान गर्ने ? भन्नेबारे आफूले सिक्ने अवसर प्राप्त गरेको बताए।

उनले मुलुकको कूटनैतिक, रणनीतिक र सञ्चारसम्बन्ध अन्य मुलुकहरूको बीचमा कसरी स्थापित गर्ने भन्ने विषयमा ज्ञान प्राप्त गरेको भन्दै खुसी व्यक्त गरे।
तीन दिनसम्म सञ्चालन भएको उक्त अभ्यासमा सहभागी विद्यार्थीहरूले यूएन भनेको के हो? विश्वमा यूएनको महत्त्व र यूएनमा मुलुकहरूले आफ्ना विषयलाई कसरी उठान गर्न सक्छन्? भन्ने विषयमा जानकारी मिलेको बताएका थिए।

मुलुक कूटनीतिक सम्बन्ध कसरी स्थापित गर्ने भन्ने विषयमा समेत सिक्ने अवसर प्राप्त गरेको उनीहरूको भनाइ थियो यस्ता खाले कार्यक्रमहरू हरेक विद्यालयमा सञ्चालन हुनुपर्ने बताए। मुलुकले राजनीतिज्ञ मात्र होइन कुटनीतिज्ञ पनि उत्पादन गर्न यस्ता खाले कार्यक्रमहरु सहयोगी हुने उनीहरुले बताएका थिए।

हिमाल एकाडेमी तुलसीपुरको आयोजनामा भएको कार्यक्रममा ४८ जना विद्यार्थीहरूको सहभागिता रहेको थियो।
तीन दिनसम्म सञ्चालन भएको उक्त संयुक्त राष्ट्रसङ्घको नमुना संसदीय अभ्यासको बुधबार एक कार्यक्रमका बीच समापन गरिएको छ।

मूल आयोजक समितिकी महासचिव प्रशंसा केसीको अध्यक्षता तथा तुलसीपुर उपमहानगरपालिकाका निवर्तमान नगर प्रमुख घनश्याम पाण्डेको प्रमुख अतिथ्यतामा कार्यक्रम सम्पन्न भएको हो।

कार्यक्रम समापनका अवसरमा प्रमुख अतिथि पाण्डेले यस अभ्यासले कूटनीतिज्ञ निर्माण गर्ने बलियो जग बनाएको भन्दै प्रशंसा समेत व्यक्त गरेका थिए। बालबालिकाहरूको शारीरिक मानसिक विकाससँगै मुलुकको परिवेश बुझ्न सक्ने क्षमताको विकास यस्ताखाले कार्यक्रमले गर्ने उनको भनाइ थियो।

लुम्बिनी प्रदेशमै पहिलोपटक यस अभ्यासको आयोजना विद्यालयले गरेको प्रती प्रशंसा व्यक्त गरे। यसको सिको अन्य विद्यालयले पनि गर्नुपर्ने र यस खाले सिकाइहरूले बालबालिकाको बौद्धिक विकासमा ठूलो सहयोग पुग्ने उनको भनाइ थियो।

कार्यक्रममा तुलसीपुर उपमहानगरपालिकाका शिक्षा युवा तथा खेलकुद महाशाखाका अधिकृत मनबहादुर खड्काले शिक्षाको राष्ट्रिय उद्देश्य पूरा गर्ने जग बसेको बताएका छन्। अहिले जुन परिकल्पना गरिएको छ उसले देश बन्ने भन्दै गौरवलायक कार्यक्रम विद्यालयले सञ्चालन गरेको उनले बताए।

राज्यले गरेको लगानीलाई सुरक्षित गर्दै राज्यको सेवा गर्ने नेतृत्व यही कार्यक्रमबाट जन्मने भन्दै कार्यक्रमको प्रशंसा गरेका थिए।

कार्यक्रममा भाइस चेयर पर्सन विवस अधिकारीले विद्यालयमा राजनीतिज्ञ मात्र नभई कूटनीतिज्ञ निर्माण गर्नसक्ने जग बसेको बताएका छन्।

पश्चिम नेपालमै पहिलोपटक यस खाले कार्यक्रम यस विद्यालयले गरेको भन्दै उनले यसको सिको गर्दै अन्य विद्यालयले पनि यस्ता अभ्यास सञ्चालन गर्नुपर्ने बताएका थिए। कार्यक्रमको सहजीकरण तृष्णा परियारले गरेकी थिइन्।